پرنویسنده‌ترین مقاله جهان از عظیم‌ترین پروژه علمی منتشر شد

این مقاله به احتمال فراوان پرنویسنده‌ترین مقاله علمی است که در یک پایگاه مقالات ISI تا کنون منتشر شده است.

این مقاله مربوط به بررسی چندگانگی برهمکنش ذرات باردار در شرایط فیزیکی خاصی در بزرگترین پروژه علمی جهان "برخورد دهنده بزرگ هادرونی Large Hadron Collider یا LHC" است که توسط آشکارسازی به نام ATLAS مطالعه شده است.

معمولا در مقالات علمی گروهی دو تا پنج نفر نویسنده شرکت دارند و مقاله‌ای با دارا بودن 10 نویسنده مقاله‌ای خاص محسوب می‌شود. در کارهای تحقیقاتی بزرگ و پروژه‌هایی با شرکای متعدد دیده شده که مقالاتی با 18 نویسنده هم در ژورنال‌های معتبر منتشر می‌شوند، اما مقاله‌ای با بیش از سه هزار نویسنده نوعی بدعت در عالم پژوهش است که نشان از عظمت کار تحقیقاتی انجام شده در مرکز تحقیقات هسته‌ای اروپا یا سرن CERN (واقع در سوئیس) بر روی پروژه LHC دارد.

دفعه بعد که با دیدن یک سوسک بزرگ در حمام یا آشپزخانه جیغ کشیدید و خواستید که آن را با دمپایی بکشید یادتان باشد که همین سوسک روزی می تواند جان شما را نجات دهد.

در حقیقت نتایج تحقیقات اخیر تیم "سایمون لی" از دانشگاه ناتینگهام که در کنگره انجمن میکروبیولوژی عمومی انگلیس ارائه شده است نشان می دهد که دستگاه عصبی مرکزی سوسک آمریکایی آنتی بیوتیکهای طبیعی تولید می کند که قادرند 90 درصد از باکتریهایی که به طور بالقوه برای انسان مرگبارند را نابود کنند.

از جمله این باکتریهای مهلک می توان به باکتری استافیلوکوکوس MRSA و برخی از نمونه های سمی "اشریشیا کولی" اشاره کرد. همچنین این بررسیها نشان می دهد که علاوه بر سوسک حمام، سه گونه ملخ نیز می توانند آنتی بیوتیکهای بسیار قوی تولید کنند.

به گفته سایمون لی، این آنتی بیوتیکها می توانند در تمام گروههای حشرات وجود داشته باشند و حشرات به تنهایی 80 درصد از حیوانات موجود در دنیا را تشکیل می دهند.

از سالها قبل دانشمندان بر روی داروهایی در مقابل میکروارگانیسمهایی تحقیق می کنند که نسبت به آنتی بیوتیکهای سنتی مقاوم شده اند.

لی در این خصوص توضیح داد: "این یک آغاز امیدوارکننده است. ما در مکانهایی به دنبال این آنتی بیوتیکهای قوی می گردیم که تاکنون کسی در آنجا جستجو نکرده بود. درحقیقت استفاده از منابعی از قبیل میکروارگانیسمهای خاک، قارچها و مولکولهای سنتزی برای تولید آنتی بیوتیکها از رده خارج شده اند."

براساس گزارش National Geographic، این دانشمندان در لابراتوار بافتهای مغز سوسک و ملخ را گرفتند و با ردیابی و آزمایش 9 نوع جدید مولکول آنتی باکتریایی دریافتند که هر یک از این حشرات در کشتن کدامیک از میکروارگانیسمها مهارت دارند.

سایمون لی در این خصوص افزود: "این مکانیزم دفاعی به این حشرات اجازه می دهد که در کثیف ترین و آلوده ترین مکانها به حیات خود ادامه دهند. این آنتی بیوتیکها تنها در بافتهای مغز سوسک و ملخها جمع شده اند. مغز مهمترین اندام برای این حشرات است به طوری که سوسکها می توانند با یک پای بیمار به مدت طولانی زنده بمانند اما تقریبا بلافاصله پس از یک عفونت مغزی می میرند."

به نقل از خبرگزاری مهر

 1 - هاینریش هرتز و کشف امواج رادیویى ,تاریخ: ????

در سال ???? یک جرقه سوزن در محیط تاریک آزمایشگاهى در آلمان نویدبخش شروع یک انقلاب فنى با ابعادى بى سابقه شد. هاینریش هرتز فیزیکدان ?? ساله در انستیتو فنى کالسروهه یک مدار الکتریکى به وجود آورده بود که در گوشه آزمایشگاهش جرقه زد و او جرقه دیگرى را در گوشه دیگر اتاق درست روبه روى آن مشاهده کرد. هرتز وجود امواج نامریى انرژى الکترومغناطیس را نشان داد که قادرند به سرعت نور حتى در فضاى خالى حرکت کند. وجود این امواج را فیزیکدان اسکاتلندى جیمز کلارک ماکسول ?? سال پیش از آن پیش بینى کرده بود و از آن زمان تا به امروز به صورت اساس و پایه شبکه جهانى رادیو، تلویزیون و مخابرات دور درآمده است.

?- استانلى میلگرام و اطاعت از قدرت, تاریخ: ????

در ژوئن ???? یک آگهى در روزنامه اى در ایالت کنکتیکات از خوانندگان دعوت به شرکت در یک مطالعه علمى درباره حافظه کرد. آگهى را یک پروفسور ?? ساله روانشناس در دانشگاه ییل به نام استانل میلگرام داده بود، ولى آزمایش مورد نظر واقعاً آن طور که در بادى امر به نظر مى رسید نبود. به کسانى که در این تجربه شرکت داشتند گفته شده بود که موضوع مورد نظر تاثیر تنبیه بر روى یادگیرى است و آ نها را به اتاقى هدایت مى کردند که مردى را در آنجا با سیم هاى داراى الکترود بسته بودند و گفته مى شد مى توانستند شوک هاى دردناکى به او بدهند. سپس به شرکت کنندگان گفته مى شد که فهرستى از واژه هایى که با تداعى به دنبال یکدیگر مى آمدند به صداى بلند بخوانند و هنگامى که شاگرد مورد نظر در بازگویى آن واژه ها دچار اشتباه مى شد با هر اشتباه یک شوک الکتریکى به وى وارد کنند. این کار به کمک کنسولى با کلید هاى مختلف از ?? تا ??? ولت صورت مى گرفت. شرکت کنندگان که با دیوارى از شاگرد جدا شده بودند مى توانستند فریاد هاى ناشى از درد او را در پى هر بار وارد شدن شوک الکتریکى به دنبال اشتباه بشنوند. با بدتر شدن وضع و زجر کشیدن شاگرد مورد نظر بسیارى از شرکت کنندگان معترض شدند ولى دانشمند مسئول در پاسخ تنها مى گفت که آزمایش باید ادامه یابد و ?? درصد آنها هم به این کار ادامه دادند. با بالا رفتن میزان ولتاژ شوک هاى الکتریکى کم کم ضجه ها و فریاد ها تبدیل به سکوتى شوم شدند. تنها پس از آن که آزمایش به پایان رسید، حقیقت به شرکت کنندگان گفته شد: این شاگرد اصلاً یک هنرپیشه بوده و درد و رنجى در کار نبوده است. میلگرام نشان داد که مى توان مردم عادى را اگر تصور کنند که مى توانند از مسئولیت شانه خالى کنند و آن را به مقامات واگذارند، به زجر دادن افراد غریبه تا حد مرگ تشویق و قانع کرد. در دهه ???? تجربه میلگرام آب خنکى بود بر خشم ناشى از اعمال نازى ها. همان طور که رسوایى اخیر در مورد نحوه رفتار با زندانیان عراقى نشان داد، تجربه میلگرام هنوز هم اهمیت خود را از دست نداده است.

?- انریکو فرمى و نخستین واکنش زنجیره اى هسته, تاریخ: ????

 فکر خارج ساختن انرژى مفید از اتم ها را برخى از برجسته ترین دانشمندان جهان از جمله انیشتین بسیار دور از دسترس مى پنداشتند تا آنکه از تجربه اى که مخفیانه در حیاط خلوتى در دانشگاه شیکاگو صورت گرفته بود خبر دار شد در یک روز سرد ماه دسامبر ???? فیزیکدان ایتالیایى و برنده جایزه نوبل انریکو فرمى کار ساخت نخستین رآکتور اتمى جهان را که تقریباً شکل کروى داشت به اتمام رساند. این رآکتور شامل چندین تن گرانیت و اورانیوم رادیواکتیو به همراه میله هاى مرکزى از جنس کارمیوم بود. اینها طورى طراحى شده بودند که مى توانستند نوترون هاى خارج شده توسط اتم هاى اورانیوم را که هر یک قادرند اتم هاى اورانیوم بیشترى را بشکافند، جمع آورى کنند و بدین ترتیب زنجیره اى از واکنش ها را موجب شوند که بالقوه قابلیت انفجارى دارند. هنگامى که فرمى دستور داد میله هاى کنترل به آرامى خارج شوند تا نوترون ها آنقدر زیاد شوند که بتوانند واکنش زنجیره اى را تداوم بخشند، رآکتور عظیم شروع به تولید نیرو کرد. فرمى گذاشت به مدت چهار و نیم دقیقه این جریان ادامه یابد. نیروى تولید شده به زور بیشتر از نیم وات مى شد، ولى بدین ترتیب ثابت شد که واکنش زنجیره اى واقعى است و مى توان آن را کنترل کرد. نیروى هسته اى هدیه اى بود که او به دنیا داد.

4- تایید نظریه جاذبه اینشتین توسط ادینگتون ,تاریخ: ????

آلبرت اینشتین صبح روز هفتم نوامبر ???? از خواب بیدار شد و یک باره کشف کرد که به عنوان درخشا ن ترین دانشمند جهان مورد تحسین همگان است. رسانه هاى جهانى نتایج تجربه اى را منتشر کرده که برترى نظریه جاذبه وى تحت عنوان «نسبیت عام» را بر قانون جاذبه نیوتن با چند صد سال سابقه نشان مى داد. بر طبق «نسبیت عام» جاذبه حاصل منحنى شدن مکان و زمان است که موجب خم برداشتن مسیر اشعه نورى مى شود که از نزدیکى هرجرمى عبور مى کند. آرتور ادینگتون اختر- فیزیکدان از دانشگاه کمبریج بر آن شد که با اندازه گیرى از کسوفى که در تاریخ می ???? اتفاق افتاد از ستارگان قابل رویت در نزدیکى خورشید این نظریه را ثابت کند. نظریه اینشتین اثر خم کننده اى در برابر آنچه که از نظریه نیوتن انتظار مى رفت را پیش بینى مى کرد ولى این هنوز بسیار ناچیز بود. یعنى معادل ضخامت یک تار مو که در فاصله ?? مترى ما قرار دارد! ادینگتون پس از ماه ها تحلیل تصاویر برداشته شده از کسوف اعلام کرد که جابه جایى بسیار ناچیزى که در محل ستارگان مشهود است نشان مى دهد که نظریه اینشتین بر نظریه نیوتن پیروز شده است. برخى تاریخ نگاران در آن زمان و بعد ها گفتند که گویا نتایج ادینگتون آن گونه اى که ادعا مى کرد روشن و صریح نبودند و این در حالى است که ادینگتون هیچ گاه تحسین خویش از اینشتین و نظریه اش را مخفى نمى کرد. اندازه گیرى هاى بسیار دقیق تر از آن زمان تاکنون بار ها صحت پیش بینى اینشتین را تایید کرده اند.

 ?-آزمایش مایکلسون - مورلى ,تاریخ: ????

اگر در جاده اى با سرعت ?? کیلومتر در ساعت در حرکت هستید و اتومبیل دیگرى نیز با سرعت ?? کیلومتر در ساعت به سمت شما مى آید سرعت نسبى دو اتومبیل چقدر است؟ پاسخ آسان است، این طور نیست؟ ??? کیلومتر عقل سلیم هم این را مى فهمد. با این وجود در سال ???? آلبرت مایکلسون و ادوارد مورلى نشان دادند که «عقل سلیم» را با شعاع نورى کارى نیست .آنها در پى یافتن «اتر» بودند، ماده اى که گفته مى شد عالم پر از آن است و تنها به خاطر آن است که نور مى تواند در خلا حرکت کند. آنها نتوانستند هیچ اثرى از «اتر» بیابند ولى کشف کردند که نور صرف نظر از آن که بیننده نسبت به آن چگونه حرکت مى کند همواره سرعت یکسانى دارد. این نتیجه گیرى برخى از دانشمندان را بر آن داشت که مطرح کنند تقصیر به گردن ابزار مورد استفاده از آزمایش است و ساختمان اتمى آن با حرکت زمین در فضا دستخوش تغییر مى شود. یک کارمند جوان اداره ثبت اختراعات در سوئیس به نام اینشتین تصور مى کرد که پاسخ این سئوال را مى دانست. او چنین استدلال مى کرد که سرعت نور از جمله سرعت هاى معمولى نیست، بلکه یک ثابت جهانى و براى تمام بینندگان یکسان است. این فکر او را به سمت نظر نسبیت خاص راهنمایى کرد که شامل حال همه چیز از الکترونیک تاmc2 = E مى شد.

?- دالى, گوسفند زاده شده از کلون ,تاریخ: ????

در فوریه ???? تصویر یک گوسفند بر صفحات نخست روزنامه ها در سرتاسر جهان ظاهر گردید. این گوسفند که نامش دالى بود نخست کلون حیوان بالغ دیگرى بود: رونوشت ژنتیکى کاملى از DNA خارج شده از یکى از سلول هاى یک گوسفند ماده. چند ماه بعد همین تیم دانشمندان از موسسه روسلین در اسکاتلند دو بره دیگر زاده شده از کلون به نام هاى مولى و پولى را معرفى کردند که DNA آنها به وسیله مهندسى ژنتیک از یک انسان منتقل شده بود و لذا شیر آنها حاوى نوعى ماده لخته کننده خون بود که در درمان هموفیلى کاربرد داشت. این نخستین تجربیات همچون گام هاى بزرگى به سمت «داروسازى» به معناى تولید انبوه ترکیبات دارویى سودمند براى انسان توسط حیواناتى که به همین منظور «کلون» شده اند مورد تحسین و تمجید قرار گرفتند. لیکن بعد ها معلوم شد که دالى تنها مورد موفق از میان ??? مورد تلاشى بود که در انستیتو روسلین براى «کلون» کردن جنین حیوانات صورت گرفت. دالى در سال ???? در حالى که تنها نیمى از عمر طبیعى اش را پشت سر گذاشته بوده درگذشت، در حالى که به دنبال خودنگرانى عمیقى درباره استفاده از تکنیک «کلون» براى خلق همه چیز از موش آزمایشگاهى تا انسان هاى «کامل» بر جاى گذاشت. این نگرانى ها پایایى تجارى آن را نیز زیر سئوال برد.

 ?- اوسوالد آورى و DNA ,تاریخ: ????

زیست شناسان فرانک کریک و جیمز وات معمولاً به عنوان کسانى که راز حیات در شکل DNA موجود در سلول هاى زنده را کشف کردند شناخته مى شوند لیکن «سرنخ اساسى و مهمى که آنها را متوجه اهمیت DNA ساخت نتیجه آزمایشاتى بود که اوسوالد آورى و همکارانش در دانشگاه راکفلر در نیویورک انجام داده بودند. سال ها دانشمند DNA را به این دلیل که بیش از اندازه براى توضیح تنوع خیره کننده جهان ساده است رد مى کردند و در عوض بر این گمان بودند که این پروتئین ها هستند که اطلاعات ژنتیکى را منتقل مى کنند. لیکن آورى و همکارانش نشان دادند که همه در اشتباه بودند. در سال ???? پس از سال ها آزمایشات توان فرسا بر روى باکترى ها نشان دادند که انتقال DNA از یک میکروب به دیگر موجب مى شود که صفاتش نیز منتقل شود. خیلى ها با این شواهد به شدت مخالفت کردند ولى کریک و واتسون بر آن شدند که این رشته حیاتى را دنبال مى کنند که حاصل آن جایزه نوبلى بود که نصیب این دو گردید. جالب است که بدانیم تنها نتیجه مخالفت منتقدین محروم شدن آورى از جایزه نوبل بود!

?- جورج مندل و وجود ژن ها ,تاریخ: ????

نظریه داروین درباره تکامل در درک ما از زندگى بر روى زمین تحولى به وجود آورد. لیکن این فکر که چگونه صفات در میان نسل ها انتقال مى یابد همواره فکر داروین را مشغول مى داشت. در سال ???? یک کشیش و راهب اتریشى به نام جورج مندل پاسخ این پرسش را یافت. او با آزمایشات دقیقى بر روى گیاهان نشان داد که هر دو والد گیاه به یکسان صفاتى را به فرزند خویش منتقل مى کنند و همین قانون بسیار ساده است که تنوع گسترده اى از ترکیبات بین صفات را موجب شده است. از این مهم تر او کشف کرده که صفات با یکدیگر ترکیب نمى شوند بلکه متمایز از یکدیگر باقى مى مانند. گیاهان بلند و کوتاه همواره گیاهانى را به وجود مى آورند که همواره در یکى از این مقوله قرار مى گیرند و نه بین آن دو. این نشان داد که صفات مذکور به صورت دستجات مشخص و مجزایى به ارث مى رسند که بعدها آنها را ژن خواندند لیکن جالب اینجاست که اهمیت یافته هاى مندل تا اوایل سده بیستم ناشناخته باقى ماند.

 ?- ادوارد جنر و واکسیناسیون ,تاریخ: ????

در سال ???? «سازمان جهانى بهداشت» بیانیه شگفتى آورى را منتشر ساخت. آبله بیمارى ویروسى که زمانى سالانه یک میلیون تن را به هلاکت مى رساند از کره زمین محو شده بود. نخستین پیروزى کامل و تمام عیار بر یک بیمارى همه گیر نتیجه مستقیم شاید مهم ترین آزمایشى بود که تاکنون صورت گرفته است. این آزمایش دویست سال قبل توسط پزشکى اهل گلوکستر شایر صورت گرفت. قرن ها بود که پزشکان در آسیا متوجه شده بودندکسانى که در معرض بیمارى آبله بودند، گاه مى توانستند در برابر آن محافظت شوند. در اوایل سده هجدهم این فکر توسط بانو مرى ورتلى مونتاگو، همسر دیپلماتى در ترکیه به انگلستان آورده شد. وى طرفدار «آبله اى» کردن عمدى مردم با استفاده از مقدار بسیار کمى از بافت آلوده بود. اگرچه این شیوه تا اندازه اى موثر بود ولى هنوز از هر هشت نفر که مبادرت به این کار مى کردند یکى به خاطر ابتلا به آبله کشته مى شد. جنر در فکر آن بود که ببیند مى توان مردم را با قرار گرفتن در معرض آبله گاوى که بیمارى ظاهراً مرتبط با آبله انسانى و بى ضرر است در برابر بیمارى آبله انسانى محافظت نمود. در ?? می ???? جنر مواد آلوده به آبله گاوى را وارد بریدگى روى بازوى کودک هشت ساله اى به نام جیمز پیپس نمود. پس ازگذشت ده روز پیپس دچار تب خفیف و سپس تاول هاى چرکى شبیه آبله گردید. سپس در اول جولاى جنر کودک را «آبله اى » نمود که حاصل آن بود که به هیچ وجه دچار بیمارى و عوارض آن نشد. ظرف چند سال «واکسیناسیون» (که در لاتین از لغتى به معناى گاو گرفته شده) در انگلستان و خارج از آن کاملاً رواج یافت. این که دقیقاً واکسیناسیون چه مى کند تا زمان پى بردن به سیستم ایمنى ناشناخته باقى ماند. امروز مى دانیم که سلول هاى این سیستم توسط واکسن آموزش مى بینند تا بتوانند هرچه سریع تر مهاجمین را پیدا کنند. جنر خود بر این باور بود که این موضوع به هر حال به تعامل بین بدن و آنچه که او «ویروس» آبله گاوى مى خواند مربوط مى شد. در واقع واژه ویروس که امروز هم به کار مى بریم توسط ادوارد جنر ابداع گردید.

 ??- پاستور و میکروب ,تاریخ: ????

دید کلی <\/h1>

عطرها موادی هستند که انسان‌ها برای اینکه خوش‌بو باشند و در نزد دیگران مقبول ، از آنها استفاده می‌کنند. عطرهایی که از مواد طبیعی بدست می‌آیند، مانند مشک آهوی ختن ، اندکند. اغلب این مواد ، از مواد شیمیایی و بصورت سنتزی تولید می‌شوند. با ساختار عطرها آشنا می‌شویم.

مواد سازنده عطر <\/h1>

هر نوع عطر دست‌کم از سه جزء تشکیل یافته است که فراریت و وزن ‏مولکولی آنها تا حدی باهم تفاوت دارند.

جزء اول <\/h2>

جزء اول که تاپ نوت نامیده می شود، فرارترین ماده و مشخصترین بو را در دارا بوده ‏و در تولید عطر کاربرد دارد.‏

جزء دوم <\/h2>

جز دوم که میدل نوت نامیده می شود، کمتر فرار است و عموما عصاره یک ‏گل (بنفشه ، یاس و غیره) است.‏

جزء سوم <\/h2>

آخرین جزء یا اندنوت ، کمترین فراریت را دارد و معمولا یک رزین یا پلیمر مومی ‏است.‏

سیوتون ، اصلی‌ترین سازنده عطر <\/h1>

بیشتر عطرها اجزای بسیاری دارند و از لحاظ شیمیایی غالبا مخلوطهای ‏کمپلکس هستند. با پیشرفت تجزیه مواد عطر طبیعی ، مصرف ترکیبات آلی ‏سنتزی خالص که بوی آنها همانند بوی عطر خاصی می‌باشد، بسیار ‏معمول شده است. نمونه آن سیوتون ، یک کتون حلقوی است که از سیویت ‏بدست می‌آید. سیویت ، ماده‌ای است که از غده‌های گربه سیویت ترشح ‏می‌شود.

گربه سیویت ، حیوانی شبیه به گربه است که در اتیوپی و افریقای ‏مرکزی یافت می‌شود.‏ سیوتون در عطر سازی ارزش بسیار دارد. امروزه سیوتون بصورت سنتزی ‏موجود است. برای سنتز سیوتون ، نخست 8 ، هگزادکان ـ1 ، 16، دی ‏کربوکسیلیک اسید تهیه می‌کنند و سپس آنرا بصورت حلقه در می‌آورند. یون توریم (Th⁺⁴) کاتالیزور بسته شدن این حلقه است.

سیویت ، مانند مشک ، مجموعه‌ای از مواد جاذب جنسی است. این مواد ‏جاذب جنسی در عطرهای موثر با زیرکی بوسیله بوهای گل و گیاهی ‏پوشانده می‌شوند. جاذبه اولیه از بوی خوش حاصل می‌شود. اما اثر ‏اساسی ناشی از سیویتون یا مشک است.‏

سایر ترکیبات عطر <\/h1>

ترکیبات دیگری که در عطرها بکار می‌روند، شامل الکلها و استرهایی با وزن ‏مولکولی زیادند. یک نمونه ، ژرانیول (با نقطه جوش‎‎‏ 230 درجه سانتی‌گراد) یک جزء اصلی از ‏روغن ژرانیوم (شمعدانی معطر) ترکیه‌ای است.‏ استرهای این الکل ، برای ساختن ماده معطر سنتزی که بوی رز دارد، در ‏عطرسازی بکار می‌رود. مثلا استری که از واکنش میان ژرانیول و اسید فرمیک تشکیل می‌شود، بوی رز دارد.‏

عطرها نوعا 10% تا 25% اسانس عطر و 75% تا 80% الکل و یک ثابت ‏کننده برای نگه داشتن روغن‌های اسانسی دارد. عطرها به بیشتر مواد ‏آرایشی افزوده می‌شوند تا محصول بدست آمده بوی مطلوب داشته باشند؛ ‏این مواد بوهای طبیعی و دیگر اجزایی مانند مواد جاذب جنسی را می‌‏پوشانند. آنها بعلت داشتن الکل ، خاصیت ضدعفونی و باکتری‌کشی ‏ملایمی دارند.‏

مواد دافع بو <\/h1>

حدود 2 میلیون غده عرق بر سطح بدن دست اندرکار تنظیم دمای بدن ‏هستند. این غده‌ها با ترشح آب که تبخیر آن اثر خنک کنندگی دارد، دمای بدن ‏را تنظیم می‌کنند. از این تبخیر ، اجزای جامدی به جای می‌ماند که عمدتا ‏سدیم کلرید و مقادیر کمتری پروتئین و دیگر مواد مرکب آلی است. ‏بوی بدن بیشتر از آمینها و مواد حاصل از هیدرولیز روغنهای چرب (اسیدهای ‏چرب ، آکرولیین و غیره) است که از بدن و از رشد باکتریایی در باقیمانده ‏حاصل از غده‌های عرق گسیل می یابند. برای آنکه بدن انسان وظایف خود را ‏به خوبی انجام دهد، عمل تعریق هم امری عادی و هم ضروری است. خود ‏عرق کاملا بی بو است، اما محصولات تجزیه باکتریایی چنین نیستند

انواع مواد دافع بو <\/h1>

مواد دافع بو از سه نوع عمده هستند:

• یک نوع آنها ، بطور مستقیم تعرق را می‌خشکاند یا بعنوان مواد ‏منقبض‌کننده عمل می‌کنند.
  
  
• نوع دیگر آنها که بو دارند و بوی عرق را می‌پوشانند.
  
  
• نوع سوم آنها که ترکیبات بودار را با واکنش شیمیایی برطرف می‌کنند. از جمله موادی که بعنوان قابض عمل می‌کنند، آلومینیم سولفات ‏آبپوشیده ، کلرید آلومینیم آبپوشیده (‏O‏₂‏H‏6 . ₃‏AlCl‏) ، آلومینیم کلروهیدرات ( در ‏واقع آلومینیم هیدروکسی کلرید ) و الکلها هستند. ‏

مواد بی‌بو کننده <\/h1>

از جمله مواد مرکبی که بعنوان عوامل بی‌بو کننده عمل می‌کنند، روی ‏پروکسید ، روغن‌های اسانسی و عطرها و انواعی از مواد ضد عفونی کننده ‏ملایم هستند. روی پروکسید ، مواد مرکب بودار را با اکسید کردن آمین‌ها و ‏ترکیبات اسیدهای چرب بر طرف می‌کند. روغن‌های اسانسی ، عطرها یا ‏بوها را جذب می‌کنند یا آنها را می‌پوشانند و ضدعفونی کننده‌ها معمولا ‏عوامل اکسید کننده یا کاهنده‌ای هستند که باکتریهای ایجاد کننده‌ بو را ‏می‌کشند.‏

فراوری

سنگ معدن اورانیوم بعد از استخراج، در آسیابهائی خرد و به گردی نرم تبدیل میشود. گرد بدست آمده سپس در یک فرایند شیمیائی به ماده جامد زرد رنگی تبدیل میشود که به کیک زرد موسوم است. کیک زرد دارای خاصیت رادیو اکتیویته است و ?? تا ?? درصد آنرا اورانیوم تشکیل میدهد.

دانشمندان هسته ای برای دست یابی هرچه بیشتر به ایزوتوپ نادر U??? که در تولید انرژی هسته ای نقشی کلیدی دارد، از روشی موسوم به غنی سازی استفاده می کنند. برای این کار، دانشمندان ابتدا کیک زرد را طی فرایندی شیمیائی به ماده جامدی به نام هگزافلوئورید اورانیوم تبدیل میکنند که بعد از حرارت داده شدن در دمای حدود ?? درجه سانتیگراد به گاز تبدیل میشود.

هگزافلوئورید اورانیوم که در صنعت با نام ساده هگز شناخته میشود ماده شیمیائی خورنده ایست که باید آنرا با احتیاط نگهداری و جابجا کرد. به همین دلیل پمپها و لوله هائی که برای انتقال این گاز در تاسیسات فراوری اورانیوم بکار میروند باید از آلومینیوم و آلیاژهای نیکل ساخته شوند. همچنین به منظور پیشگیری از هرگونه واکنش شیمیایی برگشت ناپذیر باید این گاز را دور از معرض روغن و مواد چرب کننده دیگر نگهداری کرد.

غنی سازی

هدف از غنی سازی تولید اورانیومی است که دارای درصد بالایی از ایزوتوپ U??? باشد. اورانیوم مورد استفاده در راکتورهای اتمی باید به حدی غنی شود که حاوی ? تا ? درصد اورانیوم ??? باشد، در حالی که اورانیومی که در ساخت بمب اتمی بکار میرود حداقل باید حاوی ?? درصد اورانیوم ??? باشد.

یکی از روشهای معمول غنی سازی استفاده از دستگاههای سانتریفوژ گاز است.سانتریفوژ از اتاقکی سیلندری شکل تشکیل شده که با سرعت بسیار زیاد حول محور خود می چرخد. هنگامی که گاز هگزا فلوئورید اورانیوم به داخل این سیلندر دمیده شود نیروی گریز از مرکز ناشی از چرخش آن باعث میشود که مولکولهای سبکتری که حاوی اورانیوم ??? است در مرکز سیلندر متمرکز شوند و مولکولهای سنگینتری که حاوی اورانیوم ??? هستند در پایین سیلندر انباشته شوند.

اورانیوم ??? غنی شده ای که از این طریق بدست می آید سپس به داخل سانتریفوژ دیگری دمیده میشود تا درجه خلوص آن باز هم بالاتر رود. این عمل بارها و بارها توسط سانتریفوژهای متعددی که بطور سری به یکدیگر متصل میشوند تکرار میشود تا جایی که اورانیوم ??? با درصد خلوص مورد نیاز بدست آید.

آنچه که پس از جدا سازی اورانیوم ??? باقی میماند به نام اورانیوم خالی یا فقیر شده شناخته میشود که اساسا از اورانیوم ??? تشکیل یافته است. اورانیوم خالی فلز بسیار سنگینی است که اندکی خاصیت رادیو اکتیویته دارد و از آن برای ساخت گلوله های توپ ضد زره پوش و اجزای برخی جنگ افزار های دیگر از جمله منعکس کننده نوترونی در بمب اتمی استفاده میشود.

یک شیوه دیگر غنی سازی روشی موسوم به دیفیوژن یا روش انتشاری است.

دراین روش گاز هگزافلوئورید اورانیوم به داخل ستونهایی که جدار آنها از اجسام متخلخل تشکیل شده دمیده میشود. سوراخهای موجود در جسم متخلخل باید قدری از قطر مولکول هگزافلوئورید اورانیوم بزرگتر باشد.

در نتیجه این کار مولکولهای سبکتر حاوی اورانیوم ??? با سرعت بیشتری در این ستونها منتشر شده و تفکیک میشوند. این روش غنی سازی نیز باید مانند روش سانتریفوژ بارها و بارها تکرار شود.

راکتور هسته ای

راکتور هسته ای وسیله ایست که در آن فرایند شکافت هسته ای بصورت کنترل شده انجام میگیرد. انرژی حرارتی بدست آمده از این طریق را می توان برای بخار کردن آب و به گردش درآوردن توربین های بخار ژنراتورهای الکتریکی مورد استفاده قرار داد.

اورانیوم غنی شده ، معمولا به صورت قرصهائی که سطح مقطعشان به اندازه یک سکه معمولی و ضخامتشان در حدود دو و نیم سانتیمتر است در راکتورها به مصرف میرسند. این قرصها روی هم قرار داده شده و میله هایی را تشکیل میدهند که به میله سوخت موسوم است. میله های سوخت سپس در بسته های چندتائی دسته بندی شده و تحت فشار و در محیطی عایقبندی شده نگهداری میشوند.

در بسیاری از نیروگاهها برای جلوگیری از گرم شدن بسته های سوخت در داخل راکتور، این بسته ها را داخل آب سرد فرو می برند. در نیروگاههای دیگر برای خنک نگه داشتن هسته راکتور ، یعنی جائی که فرایند شکافت هسته ای در آن رخ میدهد ، از فلز مایع (سدیم) یا گاز دی اکسید کربن استفاده می شود.

برای تولید انرژی گرمائی از طریق فرایند شکافت هسته ای ، اورانیومی که در هسته راکتور قرار داده میشود باید از جرم بحرانی بیشتر (فوق بحرانی) باشد. یعنی اورانیوم مورد استفاده باید به حدی غنی شده باشد که امکان آغاز یک واکنش زنجیره ای مداوم وجود داشته باشد.

برای تنظیم و کنترل فرایند شکافت هسته ای در یک راکتور از میله های کنترلی که معمولا از جنس کادمیوم است استفاده میشود. این میله ها با جذب نوترونهای آزاد در داخل راکتور از تسریع واکنشهای زنجیره ای جلوگیری میکند. زیرا با کاهش تعداد نوترونها ، تعداد واکنشهای زنجیره ای نیز کاهش میابد.

حدودا ??? نیروگاه هسته ای در سرتاسر جهان فعال هستند که تقریبا ?? درصد کل برق مصرفی در جهان را تامین میکنند. از جمله کاربردهای دیگر راکتورهای هسته ای، تولید نیروی محرکه لازم برای جابجایی ناوها و زیردریایی های اتمی است.

باز فراوری

برای بازیافت اورانیوم از سوخت هسته ای مصرف شده در راکتور از عملیات شیمیایی موسوم به بازفراوری استفاده میشود. در این عملیات، ابتدا پوسته فلزی میله های سوخت مصرف شده را جدا میسازند و سپس آنها را در داخل اسید نیتریک داغ حل میکنند. در نتیجه این عملیات، ?% پلوتونیوم ، ?% مواد زائد به شدت رادیو اکتیو و ??% اورانیوم بدست می آید که دوباره میتوان آنرا در راکتور به مصرف رساند.

راکتورهای نظامی این کار را بطور بسیار موثرتری انجام میدهند. راکتور و تاسیسات باز فراوری مورد نیاز برای تولید پلوتونیوم را میتوان بطور پنهانی در داخل ساختمانهای معمولی جاسازی کرد. به همین دلیل، تولید پلوتونیوم به این طریق، برای هر کشوری که بخواهد بطور مخفیانه تسلیحات اتمی تولید کند گزینه جذابی خواهد بود.

بمب پلوتونیومی
استفاده از پلوتونیوم به جای اورانیوم در ساخت بمب اتمی مزایای بسیاری دارد. تنها چهار کیلوگرم پلوتونیوم برای ساخت بمب اتمی با قدرت انفجار ?? کیلو تن کافی است. در عین حال با تاسیسات بازفراوری نسبتا کوچکی میتوان چیزی حدود ?? کیلوگرم پلوتونیوم در سال تولید کرد.

کلاهک هسته ای شامل گوی پلوتونیومی است که اطراف آنرا پوسته ای موسوم به منعکس کننده نوترونی فرا گرفته است. این پوسته که معمولا از ترکیب بریلیوم و پلونیوم ساخته میشود، نوترونهای آزادی را که از فرایند شکافت هسته ای به بیرون میگریزند، به داخل این فرایند بازمی تاباند.

استفاده از منعکس کننده نوترونی عملا جرم بحرانی را کاهش میدهد و باعث میشود که برای ایجاد واکنش زنجیره ای مداوم به پلوتونیوم کمتری نیاز باشد.برای کشور یا گروه تروریستی که بخواهد بمب اتمی بسازد، تولید پلوتونیوم با کمک راکتورهای هسته ای غیر نظامی از تهیه اورانیوم غنی شده آسانتر خواهد بود. کارشناسان معتقدند که دانش و فناوری لازم برای طراحی و ساخت یک بمب پلوتونیومی ابتدائی، از دانش و فنآوری که حمله کنندگان با گاز اعصاب به شبکه متروی توکیو در سال ???? در اختیار داشتند پیشرفته تر نیست.چنین بمب پلوتونیومی میتواند با قدرتی معادل ??? تن تی ان تی منفجر شود، یعنی ?? مرتبه قویتر از قدرتمندترین بمبگزاری تروریستی که تا کنون در جهان رخ داده است.

بمب اورانیومی

هدف طراحان بمبهای اتمی ایجاد یک جرم فوق بحرانی ( از اورانیوم یا پلوتونیوم) است که بتواند طی یک واکنش زنجیره ای مداوم و کنترل نشده، مقادیر متنابهی انرژی حرارتی آزاد کند.

یکی از ساده ترین شیوه های ساخت بمب اتمی استفاده از طرحی موسوم به “تفنگی” است که در آن گلوله کوچکی از اورانیوم که از جرم بحرانی کمتر بوده به سمت جرم بزرگتری از اورانیوم شلیک میشود بگونه ای که در اثر برخورد این دو قطعه، جرم کلی فوق بحرانی شده و باعث آغاز واکنش زنجیره ای و انفجار هسته ای میشود.

کل این فرایند در کسر کوچکی از ثانیه رخ میدهد.

جهت تولید سوخت مورد نیاز بمب اتمی، هگزا فلوئورید اورانیوم غنی شده را ابتدا به اکسید اورانیوم و سپس به شمش فلزی اورانیوم تبدیل میکنند. انجام این کار از طریق فرایندهای شیمیائی و مهندسی نسبتا ساده ای امکان پذیر است.

قدرت انفجار یک بمب اتمی معمولی حداکثر ?? کیلو تن است، اما با کمک روش خاصی که متکی بر مهار خصوصیات جوش یا گداز هسته ای است میتوان قدرت بمب را افزایش داد.

در فرایند گداز هسته ای ، هسته های ایزوتوپهای هیدروژن به یکدیگر جوش خورده و هسته اتم هلیوم را ایجاد میکنند. این فرایند هنگامی رخ میدهد که هسته های اتمهای هیدروژن در معرض گرما و فشار شدید قرار بگیرند. انفجار بمب اتمی گرما و فشار شدید مورد نیاز برای آغاز این فرایند را فراهم میکند.

طی فرایند گداز هسته ای نوترونهای بیشتری رها میشوند که با تغذیه واکنش زنجیره ای، انفجار شدیدتری را بدنبال می آورند. اینگونه بمبهای اتمی تقویت شده به بمبهای هیدروژنی یا بمبهای اتمی حرارتی موس

مواد لازم:
• چند عدد لیموترش ( می‌توانید به جای لیمو، از نوشابه یا آبلیمو هم استفاده کنید. ;   
• مقداری سیم مسی
• تعدادی سکه
• چند عدد گیره کاغذ
• چاقو
• قیچی
• لامپ کوچک، ساعت دیجیتالی یا هر وسیله الکتریکی کم مصرف دیگری که با استفاده از آن بتوان باتری را امتحان کرد.
روند کار:
?. ابتدا یک تکه از سیم جدا کنید و یک سر آن را دور گیره کاغذ بپیچید.
?. یک تکه دیگر از سیم جدا کنید و این بار، یک طرف آن را دور سکه بپیچید. ( اگر سکه کثیف است، آن را با آب و صابون بشویید تا تمیز شود. )
?. تکه دیگری نیز از سیم جدا کنید. یک سمت آن را به دور سکه دوم و طرف دیگر را به دور یکی از گیره های کاغذ باقیمانده بپیچید. حالا شما باید سه قطعه سیم شبیه سیمهای شکل زیر داشته باشید.

?. دو لیمو ترش بردارید و آنها را کمی فشار دهید. لیموها را باید آنقدر فشار دهید که بافت درون آنها نرم شود، اما مواظب باشید که پوست آنها پاره نشود. ( اگر لیمو ترش ندارید، می‌توانید دو لیوان بردارید و در آنها مقداری آبلیمو یا مقداری نوشابه بریزید. )
?. روی پوست هر یک از لیموها با چاقو دو برش کوچک ایجاد کنید.
?. سه قطعه سیمی را که در ابتدای کار درست کردید، مطابق شکل زیر درون شکاف‌ها قرار دهید. ( اگر در منزل گیره کاغذ نداشتید، می‌توانید سیم را به همان صورتی که هست در شکاف‌ها بگذارید. ضمنا در صورتی که به جای لیمو از آبلیمو یا نوشابه استفاده می‌کنید، سیم‌ها را طوری داخل ظرف قرار دهید که با هم تماس نداشته باشند. در این حالت هر یک از لیوانها مانند یک لیمو ترش عمل می‌کند. ) دقت کنید که سیمها را آنقدر فشار دهید که سکه و گیره کاغذ به گوشت درون لیمو برسد.

?. حالا دو سر آزاد سیمها را به دو سمت لامپ یا ساعت کوچک خود وصل کنید. ( اگر همه مراحل را درست انجام داده اید ولی لامپ روشن نمی شود، جای دو سر سیم را با هم عوض کنید. این مرحله دقیقا شبیه قرار دادن باتری در دستگاه است. اگر باتری را برعکس بگذارید، دستگاه کار نخواهد کرد. )
در باتری میوه ای شما، دو واکنش شیمیایی روی می‌دهد. واکنش اول بین فلز گیره کاغذ و آب لیمو ( یا نوشابه ) و واکنش دوم بین فلز سکه و آب لیمو انجام می‌شود. چون جنس این دو فلز متفاوت است، الکترونها بیشتر به یک سمت ( نسبت به سمت مخالف ) رانده می‌شوند. این همان چیزی است که "جریان الکتریکی" نامیده می‌شود. اگر هر دو فلز از یک جنس بودند، جریانی نیز وجود نداشت. در مدار ما، الکترونها از یک سمت شروع به حرکت می‌کنند و پس از طی یک مسیر دایره ای به نقطه اول بازمی گردند. عبور آنها از درون ساعت ( یا لامپ ) باعث می‌شود که ساعت به کار افتد.

?. زمان کار کردن باتری خود را اندازه بگیرید و روی کاغذ یادداشت کنید. 

?. آب لیمو یک اسید است. برای همین گفتیم که می‌توانید به جای آن از آبلیمو یا نوشابه استفاده کنید. ( اگر پشت شیشه های نوشابه را خوانده باشید، حتما دیده اید که یکی از محتویات آن اسید فسفریک است. ) آب لیمو را با مواد اسیدی دیگر ( مثلا محلول رقیق سرکه در آب، یا آب پرتقال یا ... ) جایگزین کنید و ببینید که آیا باز هم باتری شما کار می‌کند. زمان کار کردن آن بیشتر شده است یا کمتر؟
??. فکر می‌کنید اگر به جای اسید از آب نمک یا یک محلول قلیایی ( مثلاً محلول آب و صابون ) استفاده کنید، چه می‌شود؟ این کار را هم امتحان کنید و نتیجه را بنویسید. هر بار سعی کنید پیش از انجام آزمایش، حدس بزنید چه اتفاقی می‌افتد.
??. این بار، جای لیمو را با یک میوه دیگر ( مثلا سیب، سیب زمینی، موز، کیوی، پرتغال یا هر میوه دیگری که دوست دارید ) عوض کنید. فکر می‌کنید باتری قوی تر شود یا ضعیف تر؟ حدس خود و نتیجه نهایی کار را برای میوه های مختلف یادداشت کنید. قوی ترین و ضعیف ترین باتری که ساخته اید، کدام است؟
??. برای انجام این مرحله باید از دوستان یا سایر اعضای خانواده خود کمک بگیرید. لیمو ( یا هر میوه دیگری که استفاده کرده اید ) را از وسط قاچ کنید به طوری که سکه در یک نیمه و گیره کاغذ در نیمه دیگر باشد. طبیعتا لامپ (یا ساعت) از کار می‌افتد، چون مدار قطع شده است و الکترون‌ها نمی توانند جریان پیدا کنند. دستهای خود را روی دو نیمه قرار دهید. آیا لامپ روشن می‌شود؟
سپس یک دست خود را به دست دوستتان بدهید و از او بخواهید که دست دیگرش را روی نیمه دوم میوه بگذارد. آیا باز هم لامپ روشن می‌شود؟ تعداد نفرات را بیشتر کنید. آیا لامپ هم چنان روشن باقی می‌ماند؟
توانایی باتری شما چقدر بود؟ جریان حاصل از آن، از بدن چند نفر عبور کرد؟
??. زمان کار تمام باتری هایی را که ساخته اید، یادداشت کنید. کدام یک بیشتر از همه کار کرده است؟ آیا رابطه‌ای بین اندازه یا طعم میوه با این زمان وجود دارد؟ اگر تعداد میوه‌ها را بیشتر کنید، چه می‌شود؟

وی اظهار داشت: دانشگاههای پرینستون، کلمبیا، شیکاگو، اکسفورد، ییل، کورنل، کالیفرنیا، کالیفرنیا در سانتیاگو، پنسیلوانیا در واشنگتن، ویسکانسین در مادیسون، جان هابکینز و دانشگاه کالیفرنیا در سانفرانسیسکو و دانشگاه توکیو به ترتیب در این رتبه بندی هفتم تا بیستم این رتبه بندی را از آن خود کرده اند.

رئیس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری گفت:البته دانشگاههای جانز هابکینز و دانشگاه کالیفرنیا در سانفرانسیسکو به طور مشترک رتبه هجدهم را به دست آورده اند.

وی اظهار داشت: نظام رتبه ‌بندی شانگهای هر دانشگاهی را که دارای برنده جایزه نوبل، فیلد مدال، پژوهشگران پراستناد یا مقاله هایی در نشریات Nature و Sceince باشد به طور سالانه رتبه بندی می‌کند. به علاوه، دانشگاه‌هایی که تعداد قابل توجهی مقاله در نمایه استنادی علوم و نمایه استنادی علوم اجتماعی ISI داشته باشند در رتبه بندی لحاظ می‌شوند. 

وی با بیان اینکه در مجموع در این رتبه بندی بیش از هزار دانشگاه ارزیابی و مورد مقایسه قرار می‌گیرد و در نهایت 500 دانشگاه برتر جان انتخاب می‌شوند گفت: در این رتبه بندی کیفیت آموزش شامل دانش‌آموختگان یک موسسه آموزشی برنده جایزه نوبل و فیلدمدال 10 امتیاز، کیفیت اعضای هیئت علمی موسسه آموزشی برنده جایزه نوبل و فیل مدال 20 امتیاز، پژوهشگران پراستناد در 21 رشته موضوعی عام 20 امتیاز، مقالات منتشر شده درNature و Sceince برابر 20 امتیاز، مقالات نمایه شده در نمایه نامه‌ای علوم و علوم اجتماعی 20 امتیاز و سرانه عملکرد آکادمی یک موسسه 10 امتیاز دارد.

وضعیت دانشگاههای آمریکایی در رتبه بندی

مهراد گفت: براساس تقسیم بندی منطقه‌ای، آمریکای شمالی با 17 دانشگاه در بین 20 ، 58 دانشگاه در بین 100، 100 دانشگاه در بین 200، 133 دانشگاه در بین 300 و 168 و 187 دانشگاه به ترتیب در بین 400 و 500 دانشگاه برتر جهان از همه شاخص‌تر است.

وضعیت دانشگاههای اروپایی در رتبه بندی

وی اظهار داشت: در اروپا در میان 20، 100، 200،300، 400 و 500 دانشگاه برتر جهان به ترتیب 2، 33،74، 123، 168 و 204 دانشگاه وجود دارد.

مهراد گفت: در منطقه آسیا و اقیانوسیه به ترتیب 9،1، 26، 43، 68 و 106 دانشگاه جزء دانشگاه‌هایی هستند که در میان 20، 100، 200، 300، 400 و 500 دانشگاه تراز اول جهان قرار دارند.

وضعیت دانشگاههای آفریقایی در رتبه بندی

وی با بیان اینکه در مورد آفریقا وضعیت متفاوت است به مهر گفت: در این قاره هیچ دانشگاهی در میان 20، 100 و 300 دانشگاه برتر جهان مشاهده نمی‌شود. از این قاره تنها 1، 2 و 3 دانشگاه به ترتیب در میان 300، 400 و 500 دانشگاه ممتاز جهان رتبه بندی شده است.

برترین کشورها در رتبه بندی شانگهای

رئیس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی گفت: کشور آمریکا به تنهایی 17 دانشگاه در بین 20 دانشگاه برتر جهان دارد. انگلستان با 2 و ژاپن با یک دانشگاه در بین 20 دانشگاه تراز اول از همه شاخص‌تر هستند.

وی گفت: دانشگاه‌های بقیه کشورهای جهان مرتبه‌ای در بین 20 دانشگاه ممتاز جهان ندارند. در بین رتبه‌های 300 تا 500 کشور اسپانیا 4 دانشگاه در رده‌های 200-300، 7 دانشگاه در رده‌ 300-400 و 10 دانشگاه در رده 400-500، نیوزلند 2 دانشگاه در رده‌های 300 و 400 و 5 دانشگاه در رده 400-500، ایرلند و آفریقای جنوبی هر کدام یک دانشگاه در رده 200-300 و به ترتیب 2 و 3 دانشگاه در رده‌های 300-400 و 400-500، یونان 1، 2 و 3 دانشگاه به ترتیب در رده‌های 300،400 و 500 و مجارستان و لهستان هر کدام 2 دانشگاه در رده‌های 400 و 500 دارند.

قرار گرفتن دو دانشگاه کشور عربستان در رتبه بندی

وی اظهار داشت: هندوستان و عربستان سعودی هر کدام به ترتیب 1 و 2 دانشگاه در رده‌های 400 و 500، شیلی و پرتغال هر کدام 2 دانشگاه در رده 400-500 ، ایران، اسلونی و ترکیه نیز هر کدام یک دانشگاه برتر در رده 400-500 دارند.

برترین رتبه ها از آن دانشگاههای هاروارد، کمبریج و آکسفورد

مهراد با بیان اینکه نظام رتبه بندی شانگهای 500 دانشگاه برتر جهان را گزارش می‌کند به مهر گفت: در بین 20 دانشگاه تراز اول جهان17 دانشگاه مربوط به آمریکا، 2 دانشگاه مربوط به انگلستان و یک دانشگاه مربوط به ژاپن است. دانشگاه هاروارد مثل سال‌های قبل رتبه اول را از آن خود کرده است. دانشگاه کمبریج و دانشگاه آکسفورد در انگلستان به ترتیب دارای رتبه‌های 5 و 10 و دانشگاه توکیو دارای 20 است. از نظر منطقه‌ای دانشگاه‌های کمبریج و آکسفورد در اروپا به ترتیب در جایگاه اول و دوم و دانشگاه توکیو در منطقه آسیا و اقیانوسیه در جایگاه اول قرار دارد.

وی اظهار داشت: در فاصله 20 و 30 دانشگاه کالج لندن در مقام 21 و از نظر منطقه‌ای رتبه 3، انستیتو فدرال تکنولوژی زوریخ در سوئیس در مقام 23 و از نظر منطقه‌ای رتبه 4 و دانشگاه تورنتو در کانادا در جایگاه 27 و از نظر منطقه‌ای 20 مشاهده می‌شود.

رئیس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری گفت: کالج امپریال علوم، فناوری و پزشکی در انگلستان نیز در جایگاه 26 قرار گرفته است. مجددا بقیه دانشگاه‌ها در این فاصله در ایالات متحده آمریکا قرار دارند.

وی تأکید کرد: جالب است بدانیم در فاصله 30 تا 40 تنها سه دانشگاه غیرآمریکایی حضور دارند. دانشگاه برتیش کلمبیا در کانادا با رتبه 36، دانشگاه پی‌یر و ماری کوری- پاریس 6 با رتبه 29 و دانشگاه کپنهاگ با رتبه 40 در بین 100 دانشگاه برتر جهان 50 دانشگاه به آمریکا تعلق دارد.

وی اظهار داشت: دانشگاه کارولینکا در سوئد با کسب رتبه 42 و با رتبه 8 منطقه ای (اروپا) در گروه 50 دانشگاه معتبر جهان جای گرفته است. نخستین دانشگاه اتریش که نام آن در بین 100 دانشگاه تراز اول جهان قرار دارد دانشگاه اوتریخت با رتبه 50 است. دانشگاه مونیخ نخستین دانشگاه آلمان در بین 100 دانشگاه ممتاز جهان رتبه 52 را به خود اختصاص داده است. دانشگاه ملی استرالیا بعد از دانشگاه توکیو از منطقه آسیا و اقیانوسیه دومین دانشگاه است که رتبه 59 را در بین 100 دانشگاه تراز اول جهان کسب کرده است.

مهراد گفت: دانشگاه لیدن هلند با مرتبه بیستم در اروپا موفق شده است در بین 100دانشگاه برتر جهان به مقام 70 دست یابد. دانشگاه هلسینکی در فنلاند، دانشگاه ایالتی مسکو و دانشگاه اسلو در نروژ به ترتیب رتبه‌های 72 و 74 و 75 را به دست آورده‌اند.

دانشگاههای انگلستان، آلمان، ژاپن، استرالیا، فرانسه، کانادا و سوئیس در بین 100 دانشگاه برتر 

وی اظهار داشت: در مجموع کشور انگلستان با 11 دانشگاه، آلمان با 6 دانشگاه، ژاپن با 5 دانشگاه، استرالیا و فرانسه و کانادا و سوئیس هر کدام با 3 دانشگاه، دانمارک و سوئد نیز هر کدام با 2 دانشگاه جزء کشورهای برتر جهان هستند که تعدادی از دانشگاه‌های این کشورها در بین 100 دانشگاه تراز اول قرار دارند.

تنها 12 کشور از منطقه آسیا و اقیانوسیه در میان دانشگاههای برتر

رئیس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری به مهر گفت: از منطقه آسیا و اقیانوسیه تنها 12 دانشگاه یعنی دانشگاه ملی تایوان، دانشگاه ملی سنگاپور، دانشگاه ملی سئول، دانشگاه‌های کوئینزلند و استرالیایی غربی، انستیتو تکنولوژی توکیو، دانشگاه موناش (استرالیا)، دانشگاه پکن، دانشگاه چینی هنگ کنگ، دانشگاه شینگهوا (چین)، دانشگاه نیوسات ولز و دانشگاه شوبوکا (ژاپن) در دامنه بین 100 تا 200 دانشگاه برتر جهان قرار دارند.

دانشگاههای کشورهای در حال توسعه

وی گفت: در بین کشورهای در حال توسعه نام دو دانشگاه سائوپالو (برزیل) و دانشگاه ملی مکزیکو (مکزیک) که در دامنه 100 تا 200 دانشگاه تراز اول جهان قرار دارند در خور تامل است.

مهراد ادامه داد: در فاصله 200 تا 300 دانشگاه مادرید، دانشگاه چارلز پراک، دانشگاه فودان (چین)، انستیتو علوم و تکنولوژی پیشرفته کره جنوبی، دانشگاه کره، دانشگاه ملی آتن، دانشگاه چنگ کنگ (تایوان)، دانشگاه ژئوتونگ شانگهای (دانشگاهی که این رتبه بندی را انجام می‌دهد)، دانشگاه پلی تکنیک هنگ کنگ، دانشگاه علوم و تکنولوژی هنگ کنگ، دانشگاه هنگ کنگ، دانشگاه کیپ تاون (آفریقای جنوبی) و دانشگاه‌های علوم و تکنولوژی و ژجیانگ چین از دانشگاه‌های کشورهای در حال توسعه به حساب می‌آیند که توانسته‌اند در عرصه آموزش عالی مقام‌های برتری را از آن خود کنند.

وی اضافه کرد: در فاصله 300 تا 400 از دانشگاه‌های در حال توسعه که توانسته‌اند از بین بیش از هزار دانشگاه با شرایطی که برای روش شناسی این نظام رتبه بندی گفته شد در این دامنه قرار گیرند دانشگاه ارسطو در تسالونیکی (یونان)، دانشگاه بارسلون (اسپانیا)، سیتی یونیورسیتی هنگ کنک، دانشگاه فدرال میناس و ریودوژانیرو (برزیل)، دانشگاه هانیانگ (کره جنوبی)، انستیتو علوم هند، دانشگاه ملک سعود در عربستان، دانشگاه‌های چیاتونگ و شینگهوا (تایوان)، دانشگاه پوهانگ علوم و تکنولوژی (کره جنوبی)، دانشگاه ایالتی سائوپولو (برزیل)، دانشگاه‌های شاندونگ و سیچوان (چین) و دانشگاه ورشو (لهستان) هستند.

رئیس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری به مهر گفت: تا این دامنه از کشور هندوستان تنها انستیتو علوم هند و از کشورهای منطقه دانشگاه ملک سعود در جایگاه برتری قرار دارند. در سالهای اولیه نام دانشگاه ملک سعود در نظام رتبه بندی شانگهای قرار نداشت. دنبال کردن شاخص‌های آموزش عالی و قرار گرفتن در راستای معیارهای بین‌المللی و تخصیص بودجه‌های پژوهشی در خور توجه و استفاده از اعضای هیئت بین‌المللی موجب شده است تا این دانشگاه بر کیفیت آموزش و پژوهش خود افزوده و با اولویت‌بندی مواردی که لازم است توجه کند به صنعت آموزش عالی پایدار و رقابتی دسترسی پیدا کند.

دانشگاه تهران در میان 400 تا 500 دانشگاه برتر دنیا

وی ادامه داد: در دامنه 400 تا 500 دانشگاه‌هایی که در گروه کشورهای در حال توسعه قرار دارند در سالهای اخیر کیفیت جدیدی را در آموزش عالی کسب کرده اند قابل توجه است. دانشگاه کاتولیک شیلی در آمریکای جنوبی، دانشگاه چانگ گونگ در تایوان، دانشگاه کشاورزی و دانشگاه دالیان، انستیتو تکنولوژی هاربین و دانشگاه علوم و تکنولوژی هوآژونگ در چین، انستیتو تکنولوژی خاراکپور در هند، دانشگاه استانبول در ترکیه، دانشگاه نفت و معادن ملک فهد در عربستان سعودی و چندین دانشگاه دیگر در تایوان، چین، برزیل،‌‌ آفریقای جنوبی، پرتغال و اسپانیا در رده 400 تا 500 رتبه بندی شانگهای قرار دارند. از جمهوری اسلامی ایران تنها نام دانشگاه تهران در رده 400 تا 500 مشاهده می‌شود. دو سه سالی است که این دانشگاه توانسته است در رده بین 400 تا 500 دانشگاه تراز اول جهان جایگاهی برای خود تعریف کند.

مهراد گفت: هدف نهایی نظام‌های رتبه‌بندی ایجاد حس رقابت در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی جهان است. با رتبه بندی‌ دانشگاه‌ها شناسایی بهترین موسسات آموزشی و پژوهشی در زمینه‌های مختلف با استفاده از داده‌های عینی و کمی امکان پذیر است. دانشگاه تهران گرچه در رده‌ بین 400 تا 500 دانشگاه‌های جهان قرار دارد اما حضور این دانشگاه افتخار بزرگی است که توجه به معیارهایی که از آنها نام برده شد می تواند در کوتاه مدت به صعود قابل توجه دانشگاه تهران منجر شود.

دکتر مهراد افزود: آنچه از گزارش این رتبه بندی باید بیاموزیم این است که در وهله اول سیاست‌های حاکم بر دانشگاه‌های کشور باید به گونه‌ای باشد که منجر به مطرح شدن این دانشگاه‌ها در عرصه‌های بین‌المللی شود. قرار دادن دانشگاه‌های جمهوری اسلامی ایران در صنعت آموزش عالی جهان به مدیریت فعالیت‌های رقبا نیاز دارد.

رئیس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری اضافه کرد: متاسفانه چند سالی است که در باب توسعه علمی و تولید علم در کشور به ترکیه به عنوان رقیب ایران نگریسته می‌شود در حالی که غفلت از سایر کشورهای منطقه نتیجه‌ای که به بار آورده است این است که مشاهده می کنیم که در حاشیه جنوب خلیج فارس کشور عربستان سعودی در نظام رتبه بندی شانگهای دو دانشگاه خود را وارد کرده است: دانشگاه ملک سعود بین رده 300 تا 400 و دانشگاه نفت و معادن ملک فهد بین رده 400-500.

مهراد افزود: یک نکته مهم در این مقایسه آموزنده است و آن این که رتبه منطقه‌ای دانشگاه ملک سعود بین 46 تا 68 است در حالی که رتبه منطقه‌ای دانشگاه تهران در دامنه‌ای بین 69 تا 106 قرار دارد.